Brouwerij de Ridder

Deurne

Opdrachtgever vzw Zorgdorpen
Periode 2020
Status De haalbaarheidsstudie is uitgevoerd.
Omschrijving

DE RIDDER

Brouwerij de Ridder werd in 1889 opgericht door Petrus Egbertus De Ridder. De stoom-bierbrouwerij werd op een U-vormige plattegrond gebouwd op een perceel omsloten door de Turnhoutsebaan en de Hertstraat. De gebouwen werden opgetrokken volgens de principes van een ‘fire safe industrial building’ naar Engels model, d.w.z. met brandwerende materialen zoals giet- en smeedijzer en baksteen. In de jaren 1890 kende de brouwerij een aanzienlijk succes.

Weduwe De Ridder en haar zoon breidden het complex uit met de bouw van administratieve lokalen en een nieuwe mouterij, ast, maalderij en ‘maïserie’ (droogplaats voor maïs). Het welvaren van de brouwerij was niet enkel te danken aan het bier dat er geproduceerd werd, maar ook aan de export van mais en vooral mout. Begin jaren 1920 werd het gebouw geteisterd door een zware brand waarna de getroffen gebouwen heropgebouwd werden in brandwerende materialen. 

In 1928 ging de brouwerij-mouterij failliet en veranderde het complex meermaals van eigenaar. De gebouwen werden aanvankelijk nog gebruikt door een brouwerij uit Lier en vanaf de jaren 1940 als opslagplaats voor een meubel- en verhuisfirma. In de jaren 1950 was er een confiserie gevestigd. Het gebouw werd telkens aangepast aan zijn nieuwe functie.

In de periode van 1970 tot heden kreeg de site een nieuwe eigenaar: de stad. In diezelfde periode moest de schoorsteen van de ast afgebroken worden omdat er scheurvorming optrad. Aan het begin van de jaren 2000 kwam de buurt op voor de bescherming van de brouwerij en vestigden zich er verschillende socioculturele verenigingen zoals een theatergezelschap, schuttersverenigingen, kunstenaars en de Reuzen van Deurne.

HAALBAARHEIDSSTUDIE

Na vele jaren gedeeltelijke leegstand is het brouwerijcomplex aan een grondige renovatie toe. AG Vespa ging daarom op zoek naar een koper die de site zou restaureren en herbestemmen. In opdracht van vzw Zorgdorpen maakte Steenmeijer Architecten een haalbaarheidsstudie op voor de site. Het team begon bij een bouwhistorisch onderzoek naar het complex. Hierbij werden de erfgoedwaarden en bijhorende erfgoedelementen en -kenmerken gedefinieerd die als leidraad dienden voor het ontwerp. Naast de herbestemming is het ook het doel om het aanwezige erfgoed opnieuw op te waarderen door o.a. de verschillende storende ingrepen uit het verleden ongedaan te maken.

Om Brouwerij de Ridder nieuw leven in te blazen wordt een herbestemming met een mix aan functies voorgesteld. Een bruisende plek waar gewoond, gewerkt kan worden en creativiteit beleefd kan worden. Deze verschillende functies werden zorgvuldig ingepland met de bouwgeschiedenis en de oorspronkelijke activiteiten van de gebouwen als leidraad.

In de herbestemmingsstudie is getracht om de gebouwen opnieuw op zichzelf te laten functioneren zodat elk gebouw zijn eigenheid terugkrijgt. Er is telkens gezocht naar een gebruik dat toelaat om de bestaande structuur maximaal te behouden en het boeiende verleden van de site maximaal afleesbaar te houden. Door de industriële functie van het brouwerij heeft de site een veelal gesloten karakter. Dit geldt voor zowel de gevels als de beperkte plafondhoogte in verschillende ruimtes. Op weloverwogen plaatsen worden daarom nieuwe doorbrekingen gemaakt in gevels en vloeren om zo kwaliteitsvolle ruimtes te creëren. Mede dankzij haar stoere en functionele karakter kan het gebouw deze moderne ingrepen goed verdragen. Om de site maximaal te benutten is een moderne optopping ontworpen waar extra woonunits in ondergebracht kunnen worden.

Opdat Brouwerij de Ridder niet enkel een aangename plek wordt voor de bewoners maar ook een maatschappelijke buurtfunctie vervult, is een publiek plein gecreëerd dat de doorwaadbaarheid van de site verzekert. Op deze plek, tussen de koer en de Stalinstraat, kan een verscheidenheid aan activiteiten plaatsvinden: een buurt BBQ, een marktje of concert, … De koer en dit plein worden mee opgeladen door de commerciële plint die eraan grenst. Rondom dit nieuwe scharnierpunt zullen dus handelsruimtes en/of horecazaken ingepland worden. Een deel van de site wordt herbestemd tot lokalen die gehuurd kunnen worden voor bijvoorbeeld een sociaal atelier, co-workingplek of een extra klaslokaal voor de naburige school.