Sint-Carolus Borromeus

BAROK SPEKTAKEL

De Sint-Carolus Borromeuskerk is de Rubenskerk bij uitstek. De schilder had een belangrijk aandeel in de versiering van de gevel en de bekroning van de toren. De jezuïeten bouwden deze typische barokkerk tussen 1615 en 1621. De apsis van het hoofdaltaar, de Mariakapel en de vele beeldhouwwerken en houtsnijwerken zijn nog getuigen van de vroegere barokke pracht en praal, die in 1718 helaas deels verloren ging door een brand.

Blikvanger is het oorspronkelijke, nog steeds functionerende mechanisme boven het hoofdaltaar waardoor de schilderijen kunnen worden verwisseld.

INTERIEURRESTAURATIE

Op 30 augustus 2009 brak in het kerkinterieur brand uit met bijna dramatische gevolgen. Dankzij een kordaat optreden van de brandweer kon erger worden voorkomen en bleef de brand gelukkig beperkt tot de vloeren van de galerijen boven beide zijbeuken. De schade was desondanks groot. Alle muren, kommen, gewelven, plafonds, meubilair en schilderijen waren berookt en een deel ervan had ook waterschade opgelopen.

In 2012 werden met een eerste fase alle dringende werken aan de galerijen uitgevoerd. De doorgebrande balkkoppen werden polymeerchemisch hersteld, zodat een maximum aan houtwerk kon worden gespaard en ook de stucwerk plafonds, weliswaar deels beschadigd, konden bewaard blijven. De ontbrekende kepers en het verdwenen deel van het stucwerk werden aangevuld. Met het verwijderen van een deel verkoolde planken werd in de vloer van de noordgalerij een actieve zwamaantasting door Serpula lacrimans vastgesteld. Die bleek uiteindelijk tot achter de lambrisering door te lopen. Ze werd bestreden door het injecteren van de muur en het verwijderen van een aangetaste planken en kepers.

In 2016 volgden de volgende twee fasen: de restauratie van het kerkinterieur, inclusief de herstelling van de verwarmingsinstallatie en de volledige vernieuwing van de elektrische installatie, en de restauratie van alle schilderijen.

BEHEERSPLAN

De Sint-Carolus Borromeuskerk is een enorm gebouw, dat vraagt om dagelijks beheer en onderhoud. Om het overzicht te behouden op het beheer bestelde de kerkfabriek een beheersplan bij Steenmeijer architecten.

OPEN ERFGOED

Naast het beheersplan schreef Steenmeijer architecten aan de kandidatuurstelling van de erkenning van de Sint-Carolus Borromeuskerk als Open Erfgoed. Het agentschap Onroerend Erfgoed kent het kwaliteitslabel 'Open Erfgoed' toe aan bijzondere exemplarische openstellingen van beschermd onroerend. De Sint-Carolus Borromeuskerk kreeg terecht dit label toegewezen in 2020.