De Sint-Gummaruskerk van Lier bevindt zich in het historische hart van de stad. Deze buurt groeide vanaf de 8ste eeuw vanuit de cultus van de Heilige Gummarus uit tot een religieus centrum. Vanaf 1378 kreeg de huidige Sint-Gummaruskerk er vorm op de plaats waar voorheen de romaanse Sint-Jan de Doperkerk stond.
De bouw van de Brabants gotische kerk duurde ongeveer 200 jaar. De werken vatten aan bij de toren en eindigden in het hoogkoor. De kerk bleef niet gespaard van onheil. Na een zware brand in 1609 dienden de bovenste torengeledingen volledig te worden vernieuwd.
De geschiedenis van de kerk is sterk verbonden met de Heilige Gummarus. De verering van deze heilige is meer dan 1000 jaar oud. Als bedevaarts- en kanunnikenkerk kende de kerk een grote uitstraling. Daarvan getuigen onder meer de historische glas-in-loodramen in de kerk. Naar aanleiding van de blijde intrede van de latere Keizer Karel V als hertog van Brabant in Lier in 1516, schonken verschillende leden uit de entourage van Maximiliaan van Oostenrijk een glasraam voor het hoogkoor, gekend als de koninklijke glasramen. Dit is slechts één voorbeeld uit de historisch en artistiek waardevolle collectie die de kerk rijk is.
Meerjarenpremieovereenkomst Sint-Gummarussite Lier
Na de goedkeuring van de beheersplannen van de Sint-Gummaruskerk en het Godshuis Heilige Geesthuis in augustus, volgde in september 2020 de toezegging van een meerjaren- premieovereenkomst voor deze Sint-Gummarussite in Lier (2020-2029). Met de goedkeuring van het dossier gaf minister Matthias Diependaele, Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, het startschot voor de restauratie van de Sint-Gummaruskerk én het Godshuis Heilige Geesthuis. Het restauratiedossier is ambitieus. Stad en OCMW Lier zetten bijkomend in op een opwaardering en toeristische ontsluiting van de volledige Sint-Gummarussite met de Sint-Gummaruskerk en – toren, het Godshuis Heilige Geesthuis en de Sint-Pieterskapel. Het godshuis krijgt daarbij een volledige herbestemming.
Steenmeijer architecten maakte het meerjarenpremiedossier op en vat in 2021 de restauratie van de Sint-Gummaruskerk aan met de nodige materiaaltechnische en bouwpathologische vooronderzoeken. Vanaf eind 2022 zullen de restauratiewerken aanvatten. De werf zal zo worden georganiseerd dat de kerk deels open blijft voor het publiek. Om dat te bewerkstelligen wordt eerst het interieur en het exterieur van de oostzijde gerestaureerd en later die van de westzijde.
Fasering van de werf:
Naast de opvolging van het restauratiedossier zal Steenmeijer architecten ook een drijvende kracht zijn achter de ontsluiting van de werkzaamheden voor het brede publiek. De komende jaren plannen zij verschillende werfbezoeken, lezingen etc. om hun kennis over en passie voor de kerk te delen.